Giya sa Kaayohan
Mental nga Kaayo
Aron mas masuportahan ang among komunidad, ang TikTok nakigpartner sa mga eksperto aron makaugmad og mga toolkit aron ang tanan makakat-on og dugang bahin sa pagpalambo sa ilang kahimsog, ug aron magtukod og usa ka komunidad sa suporta online.
Pagpaambit og mga Sugilanon sa Mental nga Kahimsog
Dinhi sa TikTok, nakasabot mi nga ang tanan dunay talagsaong sugilanon bahin sa mental nga kahimsog. Gusto namong magtukod og usa ka kalikopan sa suporta para sa mga membro sa komunidad aron ipaambit ang ilang mga kasinatian, mga tip ug panaw sa pagkaayo.
Pero ang mental nga kahimsog dili sayon – dunay mga problemang masinati, mga bag-ong milestone ug kapakyas. Giawhag ka namo nga makigkonekta sa uban sa makahuluganong paagi ug hinumdomi, dili kini usa ka kompetisyon.
Kini nga toolkit maghatag og pipila ka mga sugyot kon unsaon pagpakig-istorya bahin sa imong mental nga kahimsog samtang gipabiling luwas ang imong kaugalingon ug magmatinahuron sa ubang mga membro sa komunidad.
Andam na ba kang magpaambit?
Konsideraha ang hustong lugar ug oras aron isulti ang imong sugilanon. Pipila ka mga pangutana nga pwede nimong hunahunaon sa dili pa pindoton ang “irekord”:
- Unsa ang akong mga rason sa pagpaambit?
- Andam ba kong ipaambit ang akong sugilanon sa suod nga mga higala ug pamilya lamang, o sa mas dakong mamiminaw?
- Ang pagpaambit ba sa akong sugilanon makatabang ug dili makadaot kanako o sa uban?
- Ingong tubag sa akong post, ang uban mahimong mopaambit og lisod nga mga sugilanon kanako o mopaambit og mga opinyon nga mahimong lisod paminawon. Andam ba ko nga mosuporta kanila ug maminaw?
Magpaambit og content nga makatabang, maka-inspirar ug maka-edukar
Ang imong ipaambit sama ra ka-importante sa pagdesidir nga mopaambit. Ang research nagpakita nga ang mga sugilanon sa pagsagubang, paglaom, ug pagkaayo makatabang sa uban. Ang imong talagsaong tingog, panan-aw, ug kasinatian – gamita kini aron hulmahon ang imong kaugalingong mensahe ug epekto.
Hinuon, hinungdanon nga mag-amping tungod kay ang pipila ka content maka-trigger o makapasuko sa uban. Ug hinumdomi, ang Mga Tamdanan sa Komunidad sa TikTok wala magtugot og content nga nagpakita, nag-promote, nag-normalize, o nagdayeg og mga kalihokan nga mahimong mosangpot sa paghikog, pagpasakit sa kaugalingon, o mga eating disorder.
Dili gihapon sigurado kon unsay hisgotan? Ania ang pipila ka mga topiko aron makasugod ka!
- Unsa ang nagpahimo nimong ampingan ang imong mental nga kahimsog?
- Unsa nga mga resources, suporta, ug mga tip sa pag-atiman sa kaugalingon ang pinakanakatabang nimo?
- Unsa ang makatabang nga bahin sa imong rutina aron madumala ang imong mental nga kahimsog?
- Unsa ang gusto nimong isulti sa uban kinsa lagmit nag-atubang og susamang mga pagpakigbisog?
- Unsa nga mga lakang ang pwedeng himoon sa mga tawo aron suportahan ang uban nga nakigbisog? Unsa nga suporta ang nanghinaot ka nga madawat unta?
Kon nag-post ka og tribute para sa usa ka minahal kinsa namatay pinaagi og pagpakamatay, ang mga eksperto nagtanyag niining ekstrang mga tip:
- Likayi ang pagpaambit og mga detalye ug hulagway bahin sa mga himan, pamaagi, lokasyon, mga nota, o mensahe sa pagpakamatay. Ang maong content mahimong makapaguol ug/o dili-tinuyong makahatag og bag-ong mga ideya sa naglisod nga mga membro sa komunidad. Ang pagpaambit og mga detalye bahin sa mga himan ug pamaagi sa pagpakamatay makadaot kaayo, ug ang maong content tangtangon gikan sa TikTok. Kini mapadapat kaayo sa mga pagpakamatay sa mga celebrity o iladong mga indibidwal. Kini lagmit dili tinuyong makapahimong madanihon sa pagpakamatay.
- Likayi ang paggamit sa mga terminong sama sa “nagpatay sa kaugalingon”, “malamposon/ pakyas nga pagpakamatay”, “pakyas nga pagsulay”. Ang “nagpatay” nagpakita nga ang pagpakamatay usa ka krimen ug naglangkit niini sa usa ka stigma. Kini lagmit dili magdasig sa mga indibidwal nga mangayo og tabang. Makaapekto sab kini sa mga tawo nga dunay mga minahal sa kinabuhi nga namatay niini nga paagi. Hinuon, pag-ingon nga “nagpakamatay”. Ang mga termino nga “malamposon” o “pakyas” naghulagway sa pagpakamatay ingong usa ka maayo nga sangpotanan.
- Likayi ang paglarawan sa pagpakamatay ingong usa ka glamoroso, romantiko, bayanihon, o praktikal nga opsyon. Ang paglarawan sa pagpakamatay ingong usa ka positibo ug/o dalayegon nga buhat mahimong mosangpot sa uban sa pagkonsiderar sa pagpakamatay ingong usa ka solusyon sa mga problema o paagi sa pagsagubang.
- Likayi ang pagtawag sa mga tawong naglisod nga “buang-buang”, “psycho”, “lunatic”, “buang”, o “nabuang”. Mahukmanon kini nga mga pulong. Nagpalig-on kini sa negatibong mga stereotype ug stigma bahin sa pagpakamatay ug mental nga sakit.
- Likayi ang pagtuki og usa ka nag-inusarang hinungdan sa pagpakamatay ug pagpasakit sa kaugalingon. Ang pagpakamatay dili mahitabo tungod lang sa usa ka hinungdan. Ang pagsabot ug pagpaambit nga ang pagpakamatay lagmit usa ka resulta sa sagol-sagol nga mga hinungdan makatabang sa pagtukma sa mga sayop nga panghunahuna ug pagdasig sa luwas, makatabang nga mga diskusyon.
- Likayi ang paghatag og simple rang mga tubag sama sa “ayaw kabalaka, magmalipayon”, “ma-okay ra lagi ang tanan”, “ayaw kaguol, ma-okay ra ka”. Bisan pa og kini nga mga prase maorag makapadasig, mahimong magpakamenos kini sa dili-positibong kasinatian ug pagbati sa usa. Hinuon, magmabination ug ilha ang ilang mga emosyon ug gipakigbisogan.
Kung nag-post ka bahin sa problema sa pagkaon o mga pakigbisog sa hitsura sa lawas, gitanyag sa mga eksperto kini nga dugang nga mga tip:
- Nakasabut mi nga ang mga problema sa pagkaon usa ka seryoso nga isyu sa mental nga kahimsog. Ikonsiderar ang paglakip sa mga link sa propesyonal nga mga tinubdan sa tabang (found on Tiktok Eating Disorders resource page) sulod sa imong mga post para idirekta ang mga miyembro sa komunidad sa kasaligan nga impormasyon, mga kapanguhaan, ug suporta.
- Ang pagpasiugda ug pag-modelo sa tinuod ug lainlain nga mga mensahe nga nagpromot sa pagdawat sa lawas, nagtukod og pagtamod sa kaugalingon, ug nagdasig sa kaluoy sa kaugalingon makahimo og dako nga kalainan sa pagmugna og usa ka maamumahon ug matinabangon nga luna niini nga plataporma.
- Ang paghisgot ug mga problema sa pamatasan sa pagkaon ug mga sintomas mahimong makapaguol sa ubang mga miyembro sa komunidad. Bisan sa mga video nga nagpataas sa kahibalo o naghisgut sa pagkaayo, among giawhag ang mga creator nga likayan ang paghisgot sa piho nga pamatasan sa pagkaon ug pag-ehersisyo. Hinoon, sulayi ang pag-focus sa epekto – pananglitan, sa unsang paagi ang dili maayo nga pagkaon makaapekto sa mood, pagsalig sa kaugalingon, panaghigalaay, ug uban pang aspeto sa kinabuhi?
- Sa wala pa ug pagkahuman sa mga litrato, bisan samtang nagsaulog sa mga paningkamot nga magpaayo, mahimong lisud nga makita ang mga tawo nga nakasinati og problema sa pagkaon. Ang gibug-aton dili usa ka timailhan sa pagkaayo sa problema sa pagkaon ug ang among komunidad giawhag nga likayan ang paggamit sa mga pagtandi sa litrato sa paghisgot sa ilang mga kasinatian.
- Ang mga numero pwedeng maka-trigger, mao nga labing maayo nga dili hisgutan ang karon o nangagi nga mga gibug-aton, kaloriya, BMI, gidak-on sa sinina, o uban pang mga sukatan nga dali nga itandi.
Pagkahuman nimo og paambit
- Ang pag-estorya bahin sa imong mental nga kahimsog magpagawas og lainlaing mga emosyon. Hinumdomi nga atimanon ang imong kaugalingon, ug konsideraha ang pagpakiglabot sa pipila ka positibong pag-atiman sa kaugalingon.
- Ang uban lagmit mukontak nimo para sa pagpakig-istorya o tabang. Makatabang nga magtipig og resources nga makuha dayon aron ipaambit, ug aron itakda ang imong kaugalingong mga boundary. Hinumdomi nga dili ikaw ang responsable sa batasan sa uban ug sa ilang mga kapilian, ug makatakda ka sa imong kaugalingong mga boundary sa kon unsa ang imong gibating isulti. Para sa dugang impormasyon, tan-awa ang among toolkit sa Pagsuporta sa Naguol nga mga Membro sa Komunidad.
- Sa kataposan, ikaw ang dunay kontrol. Gamita ang Mga kontrol sa kaluwas ug pribasiya sa TikTok aron tabangan nga i-filter ang mga tubag ug mapauswag ang imong in-app nga kasinatian:
- Mga setting sa account. Limitahi kung kinsa ang maka-follow ug maka-engage pinaagi sa pagtakda nga pribado sa imong account. Kini nagpasabot nga pwede nimong i-approve o dumilian ang mga request nga mu-follow, ug ang aprubadong mga follower lamang ang makakita sa imong content. Kon ikaw ubos sa 16, ang imong account default nga i-set ngadto sa pribado.
- Mga Komento. Pagdesisyon kon kinsa ang makakomento pinaagi sa pag-toggle taliwala sa “Wala”, “Mga Higala”, “Tanan” (para sa mga user nga lapas og 16 lamang), o bug-os nga i-off ang mga komento. Makahimo sab ka sa imong kaugalingong filter sa komento pinaagi sa paghimo og usa ka custom nga listahan sa mga keyword aron awtomatikong tagoan ang mga komento nga duna nianang mga keyword.
- “Dili interesado”. Dili gustong ma-expose sa pihong mga klase sa content sa imong Para Kanimo nga page? I-long press ang video ug pilia ang “Dili interesado”.
- I-report. Kon makakita ka og content nga naglapas sa Mga Tamdanan sa Komunidad sa TikTok, pwede nimo kining i-report in-app pinaagi sa pagsunod niining mga lakang.
Mga Resources
Disclaimer
Pagsuporta sa Naguol nga Mga Membro sa Komunidad
Ang kaluwas ug kahimsog sa mga membro sa among komunidad sa TikTok mao ang among pangunang prayoridad. Kitang tanan dunay papel sa pagtabang sa usag-usa nga makapabiling luwas ug suportado panahon sa mga pakigbisog sa mental nga kahimsog.
Sa dihang dunay mga hunahuna sa pagpakamatay o pagpasakit sa kaugalingon, ang mga tawo lagmit mukontak sa mga higala ug mga membro sa komunidad. Ang mga higala ug mga membro sa komunidad kasagarang makabantay kon dunay naglisod. Pero kahibalo ba ka kon unsay buhaton kon dunay makita nga pwedeng manginahanglan og tabang?
Ang mga panukiduki nagpakita nga ang pipila ka mga paagi nga makatanyag og suporta mas luwas ug mas epektibo kaysa uban. Kini nga giya naghatag og mga tip aron motabang kanimo nga muresponde kon dunay nakigbisog sa pagpakamatay o pagpasakit sa kaugalingon.
Mga sensalyes sa pagpakigbisog
Importante nga mabantayan ang mga senyales sa pagpakigbisog:
- Direktang makig-istorya bahin sa pagpakamatay o pagpasakit sa kaugalingon, pananglitan “Gusto nakong patyon akong kaugalingon”, nga maghisgot og mga pangandoy o pamaagi sa pagtapos sa ilang kinabuhi, pagpaambit og mga video sa bag-ong pagpasakit sa kaugalingon.
- Dili direktang pagstorya bahin sa pagpakamatay o pagpasakit sa kaugalingon. Usahay ang mga tawo mahimong mogamit og mas lumong mga pinulongan, pananglitan “Gusto nakong matapos ang akong kasakit”, “Dili na nako kaya”.
- Ang paghilak, pagstorya bahin sa pagbating nasuko, walay paglaom, kabalaka, ug/o naglisod og katulog.
- Bag-ong mga pagsaka sa pagpasagad ug pagpameligro.
- Pagpahayag og kaguol sa mga komento sa pagpang-harass ug pang-bully.
- Pagpahayag og talagsaong kalisod sa inadlaw nga mga tahas sama sa pagkatulog, pagkaligo, o pag-ilis.
Mga lakang sa PAGHIMO og koneksyon
Unsaon pag-responde sa usa ka tawo nga nakigbisog? Sunda kini nga mga lakang sa PAGHIMO og koneksyon!
KALMA
- Lisod ang epektibong pagresponde kon mibati ka og stress. Sa dili pa mobuhat og bisan unsa, ginhawa og lalom, i-relax ang imong lawas, ug kalmaha ang imong hunahuna.
- Hinumdomi nga ang responsibilidad sa kaluwas ni bisan kinsa dili lamang imoha; ang uban available para motabang. Dili nimo kinahanglang mu-engage niining mga pakig-estorya kon gibati nimong dili andam nga mobuhat sa ingon.
- Hunahunaa kon unsa nga tabang ang imong luwas nga mahatag ug unsang mga resources ang naglungtad. Konsideraha ang pagkontak sa usa ka helpline o sinaligang hamtong aron hisgotan ang imong mga kabalaka ug motabang sa pagplano sa imong tubag.
- Nakita sa pipila ka mga tawo nga makatabang ang pagkolekta ug pagsulat una sa ilang hunahuna.
RESPONDE
Ang pagresponde sa usa ka tawo nga nakigbisog makatabang kanila nga mobating dili kaayo nag-inusara ug mas gisuportahan. Aniay lima ka mga opsyon sa pagresponde:
- Kon nagtuo ka nga ang kinabuhi sa usa ka tawo nameligro pag-ayo, konsideraha ang pagtawag sa mga serbisyo sa emerhensya, usa ka lokal nga linya sa krisis, o propesyonal nga medikal nga tabang. Pinakamaayo nga buhaton kini kauban ang indibidwal nga anaa sa krisis ug nga kuyogan sila samtang direkta silang mukontak para sa tabang.
- Kon ang kinabuhi sa usa ka tawo wala sa hilabihang peligro, konsideraha ang pagkontak sa usa ka sinaligang hamtong, lokal nga linya sa krisis, o propesyonal para sa tabang.
- Kon makakita ka og content nga naglapas sa Mga Tamdanan sa Komunidad sa TikTok, pwedeng nimo kining i-report in-app pinaagi sa pagsunod niining mga lakang. Ang bisan unsang info ipabiling kumpidensyal ug dili mailhan. Dugang pa, ang indibidwal hatagan og resources sa lokal nga krisis.
- Kon nibati ka nga dili kumportable sa pagresponde nga pribado, sulayi ang publikong pagkomento aron magpaambit og libreng resources sa lokal nga krisis.
- Kon kumportable ra ka nga direktang makig-istorya sa tawo, padayon sa PAGHIMO og koneksyon – mas maayo kon pinaagi og pribadong mensahe, nga magsunod sa mosunod nga mga tamdanan.
PAGPAKITAG EMPATIYA
Balanseha ang pagpaminaw sa pagpangutana og mga open-eded nga mga pangutana. Ilha ang mga emosyon ug pakigbisog sa tawo, pero likayi ang pag-ingon nga makatabang o normal nga paagi sa pagsagubang ang pagpakamatay o pagpasakit sa kaugalingon. Ipabilin ang pagpokus sa tawo. Bisan pa og gusto pud nimong mopaambit sa imong kaugalingong mga gipakigbisogan, mahimong mosangpot kini nga mobating gipakamenos ang tawo. Likayi ang pagsulay dayon og sulbad sa problema kay kini mahimong makapasuko sa indibidwal nga anaa sa krisis, tungod kay kita wala nakahibalo sa ilang sitwasyon. Ang mga pananglitan sa may empatiyang mga tubag mao ang:
- “Lisod nga mobating dili makapadayon. Usahay lisod makita kon unsaon pagpadayon”.
- “Murag ganahan gyud ka nga naay mausab. Unsay gipanghinaot nimong mausab unta?”
- “Ang mga pagbulag makapabati nimong nag-inusara ug layo sa mga tawo nga nahingawa ka! Kumusta ang imong pagbuntog niini?”
DIREKTANG MANGUTANA
Ang panukiduki nagpakita nga ang pagpangutana bahin sa pagpakamatay dili magpabutang sa paghunahuna niini sa hunahuna sa usa ka tawo o mopataas sa risgo. Hinuon, makasugod kini og pakighisgot nga mahimong makatabang nga maluwas ang ilang kinabuhi:
- Kon nabalaka ka, direktang pangutana kon duna ba silay mga panghunahuna karon bahin sa pagpakamatay o pagpasakit sa ilang kaugalingon., pananglit. “Naghunahuna ba ka nga magpakamatay?” Bisan pa og sa imong hunahuna dili seryoso ang tawo, pangutana!
- Kon duna silay hunahuna sa pagpakamatay o pagpasakit sa kaugalingon, pangutana kon duna ba silay (i) access sa mga pamaagi nga buhaton ang ingon; (ii) espisipikong oras; ug (iii) lugar nga nahunahunaan.
- Kon molimod sila nga duna silay panghunahuna sa pagpakamatay, pagbantay nga dili motubag nga mahukmanon. Pagsulay og ingon og mga butang sama sa ‘phew’ o ‘maayo lang gani’. Mas maayo kon mosulti og sama sa ‘salamat sa pagkamatinud-anon’. Kini magtugot sa tawo nga makahibalo nga kon naghunahuna sila niana, ikaw usa ka luwas nga tawo nga pakig-istoryahan.
PAGHIMOG AKSYON
- Ang pagpakunhod sa access sa mga pamaagi sa pagpakamatay ug pagpasakit sa kaugalingon mao ang usa sa pinaka-epektibong paagi sa pagpugong sa pagpasakit sa kaugalingon. Kon luwas nga makahimo, pakunhori ang access sa bisan unsa nga pwedeng gamiton sa tawo aron pasakitan ilang kaugalingon.
- Pangita og masaligang kontak kinsa makontak sa membro sa komunidad kon mopadayon o mograbe ang mga panghunahuna. Kon bata ang membro sa komunidad, tabanging makakita og masaligang hamtong, lokal nga linya sa krisis, o propesyonal; pakigtabang kanila nga hunahunaon kon unsay isulti, ug kuyogi sila samtang direktang mukontak aron mosugod og pakig-istorya. Kon duna silay paboritong maestra, kini sab maayong tawo nga kontakon.
- Nakita sa daghang tawo nga makatabang ang pagtipig og custom nga listahan sa 4-5 ka mga aktibidad aron awtomatikong buhaton kon makigbisog sila. Kon duna kay gisuportahan, sulayi nga magkauban ang mga aktibidad aron makita kon unsay makatabang! Ang usa ka lista sa mga aktibidad mahimong ingon ani:
- Pag-inom og usa ka basong bugnaw kaayo nga tubig ug pagpokus sa mga pagbati
- Paggahin og 15 minutos sa pagkat-on og bag-ong sayaw sa TikTok
- Maligo og dugay nga dunay init nga tubig
- Basaha pag-usab ang imong paboritong libro o paminaw og makalingaw nga kanta
- I-text ang imong mga higala aron makakuha og suporta ug/o mangutana bahin sa ilang adlaw
- Kontak sa usa ka lokal nga linya sa krisis nga hotline aron makig-istorya bahin sa imong pagbati
HATAGIG GAHOM
Hatagig gahom ang membro sa komunidad nga ipabiling luwas ang ilang kaugalingon ug sa pagkontak para sa tabang:
- Tabangi nga makunhoran ang mga babag sa suporta pinaagi sa pagtanyag og numero sa hotline sa panukiduk, mga terapist, o ubani sila sa dihang makig-istorya sa usa ka hamtong.
- Siguradoha nga duna silay resources ug mga himan sa pagdumala sa mga problema. Pananglitan, dasiga sila nga magtipig og listahan sa mga rason nga mabuhi, himsog nga mga aktibidad nga makapaayo sa ilang pagbati, ug mga kontak kinsa makatabang nila sa dihang makasinati og mga problema. Ang pagkaayo gikan sa pagpakamatay ug pagpasakit sa kaugalingon dili kanunayng progresibo, basin naningkamot lang nga makasugakod sa adlaw adlaw.
Mga Pahinumdom
Hinumdomi, kon nabalaka ka, himoa ang unang lakang aron sa PAGHIMO og koneksyon. Dili nimo kinahanglang mohulat nga naay mukontak nimo aron magpakita ka nga nahangawa.
Ang pag-atiman sa kaugalingon importante ug hinungdanon pud ka. Walay bug-os nga dunay responsibilidad sa mga panghunahuna o aksyon sa laing tawo. Dili kinahanglan nga duna ka niini nga mga pakighisgot kon dili ka andam o wala sa saktong panghunahuna.
Ang mga resources available, ug dili lamang ikaw ang responsable sa kaayuhan sa usa ka higala o membro sa komunidad. Ang pag-atiman sa usag usa paningkamot sa daghan – makatabang ta sa mga tawo nga magpabiling luwas, mobating mas konektado, ug maka-access sa mga resources nga ilang gikinahanglan.
Mga Resources
Disclaimer