Zaburzenie odżywiania

Czym są zaburzenia odżywiania?

Zaburzenia odżywiania to poważne schorzenia, które mogą zagrażać życiu i mają wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne. Charakteryzują się nieprawidłowymi wzorcami odżywiania. Zaburzenia odżywiania mogą dotknąć każdego, bez względu na wiek, płeć, pochodzenie etniczne czy budowę ciała. Ktoś może być chory, nawet jeśli wygląda zdrowo.

Każda osoba ma własne problemy związane z jedzeniem i ciałem. Jeśli często odczuwasz stres, niepokój, zdenerwowanie lub dezorientację związane z jedzeniem, swoją wagą lub sylwetką, albo jeśli myśli i uczucia związane z tymi kwestiami negatywnie wpływają na Twoje życie, to być może zmagasz się z problemem związanym z jedzeniem lub postrzeganiem własnego ciała. Często spotykane zaburzenia odżywiania to anoreksja, ograniczanie lub unikanie przyjmowania pokarmów (ARFID), bulimia oraz napady objadania się.

Jeśli odczuwasz niepokój w związku z postrzeganiem swojego ciała, jedzeniem czy ćwiczeniami fizycznymi albo znasz kogoś, kto ma taki problem, wiedz, że możesz uzyskać pomoc i nie jesteś sam(a).

Wielu ludzi doświadcza niepokoju związanego z jedzeniem i postrzeganiem ciała

Porozmawiaj z kimś, komu ufasz

Jeśli zauważysz, że odczuwasz niepokój związany z postrzeganiem własnego ciała lub jedzeniem, zwróć się do członka rodziny, przyjaciela, nauczyciela, pedagoga szkolnego lub innej zaufanej osoby, by dać znać, że przechodzisz przez trudny okres i chcesz o tym porozmawiać. Pamiętaj, że nie musi grozić Ci bezpośrednie niebezpieczeństwo i nie musisz wyglądać w określony sposób, by szukać wsparcia. Przed rozmową możesz podzielić się z wybraną osobą materiałami o zaburzeniach odżywiania, aby mogła się do niej przygotować.

Zrób sobie przerwę, kiedy tego potrzebujesz

Dużą część swojego życia spędzamy w Internecie i czasami porównujemy się do innych. To ważne, by nauczyć się rozpoznawać takie uczucia i zrobić sobie przerwę, gdy zaczyna Cię to przytłaczać. Spróbuj zrobić coś, co poprawi Ci nastrój i zmniejszy stres. Może to być na przykład obcowanie z naturą, słuchanie muzyki, taniec czy medytacja. Jeśli tego potrzebujesz, zrób sobie przerwę od Internetu, a gdy do niego wchodzisz, zastanów się, czy nie będzie lepiej przestać obserwować osoby, które nie mają pozytywnego wpływu na Ciebie ani Twój powrót do zdrowia.

Podejdź świadomie do rozmów ze sobą

Często prowadzimy dialog wewnętrzny, który dotyczy naszych uczuć i tego, co nas otacza. Czasami może jednak być negatywny i toksyczny, co pogarsza nasze samopoczucie. Postaraj się ćwiczyć mówienie do siebie w uprzejmy, cierpliwy i opiekuńczy sposób. Powinno to przypominać rozmowę z najlepszym przyjacielem.

Trzeba być szczerym i odważnym

Dla wielu osób pierwszy krok do wyzdrowienia to przyznanie, że coś jest nie tak i że potrzebuje się pomocy. Pogodzenie się z tym może być skomplikowane, straszne i trudne. Trzeba być naprawdę odważnym, by przyznać, że problem istnieje, a potem zwierzyć się zaufanej osobie. Najlepiej być szczerym i otwarcie mówić o swoich uczuciach. Nie trzeba się ich wstydzić. Opowiadając o tym, przez co przechodzisz, rozpoczynasz drogę ku samoakceptacji, walidacji emocjonalnej i nadziei. Każdy zasługuje na wyzdrowienie.

Znajdź swoje wewnętrzne mocne strony i pozytywne cechy

Łatwo dać sobie wmówić, że to, jakim jesteś człowiekiem, zależy od wyglądu. W rzeczywistości ciało to nie wszystko, a Twój sposób myślenia, zachowanie i wpływ na świat są ważniejsze niż wygląd. Pamiętaj również, że wszystkie rozmiary i sylwetki są piękne, bo dla każdego piękno oznacza co innego. Może być Ci ciężko sprzeciwić się nierealistycznym standardom piękna, które narzuca nam społeczeństwo. Kultura diet i system wartości, który ceni szczupłość, wygląd i określoną budowę ciała bardziej niż dobre samopoczucie, są rozpowszechnione w naszym społeczeństwie, ale trzeba pamiętać, że system ten czerpie zyski z kompleksów wmawiając nam, że nasza wartość sprowadza się do wyglądu.

Pomyśl o wszystkich swoich atutach i mocnych stronach, a także wartościach, które wyznajesz i które wykraczają poza wygląd. Skupienie się na tych cechach pomoże Ci spojrzeć na całą sprawę z szerszej perspektywy, a także poczuć się dobrze ze sobą i być dumnym ze swoich osiągnięć. Możesz na przykład każdego ranka powtarzać sobie „Jestem wdzięczny(-a) za to, że moje serce bije i pozwala mi żyć. Jestem wdzięczny(-a) za siłę, dzięki której radzę sobie w trudnych chwilach”. Jeśli tego potrzebujesz, skontaktuj się z lokalną grupą wsparcia dla osób zmagających się z zaburzeniami odżywiania albo poszukaj pomocy u specjalisty.

Określ swoje wyzwalacze i planuj z wyprzedzeniem

Zachowania związane z zaburzeniami odżywiania często pojawiają się w odpowiedzi na sytuacje określane jako wyzwalacze, takie jak nauka do egzaminu, zmiany w codziennej rutynie, stres związany ze spotkaniami, na których serwuje się jedzenie, imprezy rodzinne i wakacje. Takie zachowania mogą również być wyzwalane przez treści, które oglądasz. Określ, co wywołuje u Ciebie nieprzyjemne i negatywne emocje związane z Twoim wyglądem i/lub ciałem. Zrób listę i zaplanuj z wyprzedzeniem, jak uzyskasz wsparcie, jeśli dana sytuacja wywoła u Ciebie negatywną reakcję. Możesz poprosić zaufaną osobę o pomoc, gdy będziesz mieć styczność z wyzwalaczami. Dzięki temu poczujesz się pewniej i osiągniesz swój cel nawet w trudnych chwilach.

Czy ciągłe myślenie o swoim ciele i wadze jest normalne?

Jak często myślisz o swojej wadze i budowie ciała i na ile wpływa to na Twoje życie? To nic niezwykłego od czasu do czasu myśleć o swojej wadze i ciele. Jeśli jednak takie myśli zabierają Ci dużo czasu, stają się obsesyjne lub wywołują uczucie złości, niepokoju czy stresu, możesz potrzebować pomocy. Najlepiej zwrócić się do zaufanej osoby, by uzyskać pomoc, na którą zasługujesz. Pamietaj, że nie jesteś sam(a).

Wspieranie przyjaciela mającego problemy z postrzeganiem własnego ciała lub jedzeniem

Jeśli masz znajomego, który zmaga się z takimi problemami, spróbuj zachęcić go do skontaktowania się z lokalną grupą wsparcia dla osób cierpiących na zaburzenia odżywiania albo poszukania pomocy u specjalisty. Zadawaj znajomemu otwarte pytania, na przykład „Jak się dzisiaj czujesz?” i słuchaj odpowiedzi bez oceniania czy przerywania, nawet jeśli się z czymś nie zgadzasz. To ważne, by nie robić ani nie mówić niczego, przez co Twój znajomy mógłby poczuć się winny czy zawstydzony. Nie bądź krytyczny ani nie proponuj prostych rozwiązań, takich jak „Po prostu coś zjedz”, bo zaburzenia odżywiania bardzo rzadko sprowadzają się wyłącznie do jedzenia. Zazwyczaj są to mechanizmy radzenia sobie z głębszymi problemami emocjonalnymi.

Wspieraj swojego znajomego, gdy jest zmęczony procesem wracania do zdrowia. Przypominaj mu o pozytywnych stronach rekonwalescencji, takich jak rzeczy, które sprawiały mu przyjemność i które będzie mógł robić, gdy wyzdrowieje. Pamiętaj, że wszelkie komentarze odnoszące się do wyglądu mogą zostać odebrane negatywnie, na przykład stwierdzenie „Świetnie wyglądasz” może zostać odczytane jako „Wyglądasz grubo” przez kogoś, kto zmaga się z zaburzeniami odżywiania. Unikaj toksycznych i szkodliwych rozmów o wyglądzie, wadze czy jedzeniu, zmieniając temat na coś bardziej pozytywnego i przypominając znajomemu o jego postępach i sukcesach, nawet jeśli są małe.

Porozmawiaj ze specjalistą

Jeśli zmagasz się z zaburzeniami odżywiania albo martwisz się o samopoczucie znajomego bądź członka rodziny, zastanów się czy nie warto zwrócić się do zaufanego dorosłego, skontaktować się z lokalną grupą wsparcia dla osób z zaburzeniami odżywiania lub poszukać pomocy u specjalisty.

Jeśli masz myśli związane z samookaleczaniem się albo Twoje zaburzenie odżywiania powoduje poważne problemy zdrowotne (na przykład omdlenia czy kołatanie serca), stanowczo doradzamy skontaktowanie się z lokalnymi służbami ratunkowymi.

Zasoby