Problema sa pagkaon
Unsa ang mga Problema sa Pagkaon?
Ang mga Abnormalidad sa Pagkaon o Eating Disorder (EDs) maoy seryoso, potensiyal nga makapameligro sa kinabuhi nga kahimtang nga makaapekto sa emosyon ug pisikal nga kahimsog sa usa. Mailhan kini sa mga abnormal nga kasubsob sa pagkaon. Walay gipili ang mga eating disorder ug mahimong makaapekto sa tanan bisag unsa pay ilang edad, sekso, rasa, o porma sa lawas. Posibleng magkasakit ani ang uban bisag morag ‘himsog’ sila tan-awon.
Ang mga isyu sa pagkaon ug lawas magkalahi sa matag tawo. Kung kanunay kang na-stress, mabalak-on, naguol, o naglibog mahitungod sa pagkaon, o sa imong timbang o porma, o natuki nimo nga negatibong nakabalda sa imong kinabuhi ang mga hunahuna ug mga pamati mahitungod niini nga mga butang, lagmit nga aduna kay isyu sa pagkaon o hitsura sa lawas. Ang mga sagad nga matang sa ED maoy Anorexia Nervosa, Avoidant-Restrictive Food Intake Disorder (ARFID), Bulimia Nervosa, ug Binge Eating Disorder.
Kon ikaw o ang kaila nimo nabalaka sa hitsura sa lawas, pagkaon, ug ehersisyo — importanteng mahibaloan nimo nga naay makatabang nimo ug nga wala ka naginusara.
Daghang mga tawo ang nabalaka sa pagkaon ug hitsura sa lawas
Pakig-istorya sa usa ka tawo nga imong gisaligan
Kon namatikdan nimo nga mabalak-on na ka pag-ayo sa hitsura sa lawas o pagkaon, pakigsulti sa usa ka miyembro sa pamilya, higala, titser, school counselor, o sa gisaligan nimo aron pahibaloan sila nga naglisod ka ug nga gusto nimong makigsulti bahin ani. Hinumdumi, dili na kinahanglang mabutang pa ka sa peligro o mausab ang hitsura una mangayog tabang. Puwede kang abanteng mohatag ug mga reperensiya sa ilaha bahin sa mga eating disorder aron makapangandam sila.
Pag-break kung gikinahanglan nimo kini
Daghang panahon ang atong ginagahin online ug usahay ginatandi nato ang atong kaugalingon sa uban. Importanteng mailhan kining mga pagbati ug mag-break kon morag malumsan na ka niini. Sulayig himo sa butang mga makaayo sa imong pagbati ug makapawala sa istres, sama sa paggawas sa balay ngadto sa mga garden o park, pagpaminaw sa musika, pagsayaw, o pagpamalandong. Pag-break gikan sa imong online space kon kinahanglan, ug kon online, konsideraha ang pag-unfollow sa mga tawo nga dili na makatabang nimo o sa imong pagkaayo.
Pamatikdi ang imong “pakig-istorya sa kaugalingon”
Normal ra nga makig-estorya sa kaugalingon ingong ekspresyon sa atong gibati ug sa mga nakapalibot nato. Usahay mahimong negatibo ug makadaot ang atong pagpakig-estorya sa kaugalingon, nga mahimong makapasamot sa atong pagbati. Sulayi ang pagpakig-estorya sa imong kaugalingon sa buotan, mapailobon, ug maatimanong paagi. Ang pagpakig-estorya nimo sa kaugalingon mahisama unya sa pagpakig-estorya nimo sa imong best friend.
Magmatinud-anon ug maisogon
Para sa kadaghanan, ang unang tikang aron mamaayo mao ang pagdawat nga adunay problema ug nga kinahanglan nimo ug tabang. Mahimong makapalibog, makahahadlok, ug lisod dawaton nga adunay problema, apan ang labing kinaisogang butang nga imong mahimo mao ang pag-ila sa problema ug pagpakigsulti bahin niini sa tawong gisaligan nimo. Magmatinud-anon ug open sa imong mga pagbati; dili kini angayng ikaulaw. Pinaagi sa pagpakigsulti bahin sa imong ginaagian, masugdan na nimo ang proseso para madawat ang imong kaugalingon, balidasyon, ug paglaom. Angayan ang tanan nga mamaayo.
Pangitaa ang imong mga inner strength ug mga positibong hiyas
Dali rang motuo nga ang atong hitsura nagpaila kon kinsa ta. Sa tinuod lang, mas labaw na ang nalangkit sa atong lawas ug kon sa unsang paagi ka naghunahuna, naggawi, ug makaapektar sa kaliboran mas importante kay sa pisikal nga hitsura. Ug, timan-i nga ang kaanyag makita sa tanang porma ug sukod kay ang kaanyag nagpasabot ug lainlaing butang sa lainlaing tawo. Lisod tingali nga kontrahon ang dili reyalistikong mga sukdanan sa kaanyag gitanyag sa sosyodad kanato. Ang kultura sa diyeta, ang mga tinuohan mahitungod sa bili sa kaniwang, hitsura, ug porma nga mas labaw pa sa kahilwas ug kaayo sa lawas maoy ilado kaayo sa atong sosyodad, pero importante nga hinumdoman nga kini maoy sistema nga gihimo para makahatag ug kaayohan sa pagkawalay kasigurohan nga magsulti lang nga naa tay bili tungod sa atong hitsura.
Sulayi paghunahuna bahin sa tanang nimong hiyas ug kusog ingon man ang mga prinsipyo nga imong gihuptan nga labaw pa sa hitsura. Ang pagpokus niini nga mga tinamdan makatabang nimo nga makita ang mas dakong hulagway ug mobati ug maayo sa imong kaugalingon ug sa imong mga kalamposan. Pananglitan, makasugod ka kada buntag pinaagi sa pag-ingon ug “Mapasalamaton ko sa akong nagpitik nga kasingkasing nga nakapadayon sa akong pagkinabuhi. Mapasalamaton ko sa akong kusog sa pagsagubang sa lisod nga mga kahimtang.” Kon kinahanglan, kontaka ang imong lokal nga grupo sa support sa eating disorder o duol sa usa ka propesyonal para sa tabang.
Ilha kon unsay motukmod nimo ug pagplano nga abante
Ang mga panggawi sa eating disorder sagad mahitabo ingong resulta sa mga sirkumstansya nga makatukmod niini, sama sa pagtuon para sa mga eksam, pagbag-o sa rutina, stress mahitungod sa mga tapoktapok sa pagkaon, o mga selebrasyon sa pamilya sama sa mga holiday. Kini nga mga panggawi mahimo sab nga matukmod pinaagi sa klase sa content nga imong gikonsumo. Ilha kon unsa ang hinungdan sa dili komportable o negatibo nga mga emosyon bahin sa imong hitsura ug/o lawas. Paghimo ug listahan ug pangandam kon unsaong nimo pagkuha ug suporta kon bation nimo nga matukmod ka. Puwede nimong hangyoon ang usa nga imong gikasaligan para tabangan ka panahon nga matukmod ka, para mas mobati kag kompiyansa nga makontrolar ang imong kaugalingon niining malisod nga mga panahon.
Normal ba nga maghunahuna pirme bahin sa imong porma ug timbang?
Unsa ka subsob nga naghunahuna ka bahin sa imong timbang ug porma, ug unsa ka dako ang epekto niini sa imong kinabuhi? Komon lang nga maghunahuna panagsa bahin sa imong timbang ug porma. Pero, kon kini nga mga panghunahuna makahurot sa imong oras ug mopabati nimo nga na-obsess, naglagot, nabalaka, o na-stress, lagmit kinahanglan nimo ug suporta. Ang pinakamaayo nga himoon mao ang pagkontak ug usa ka kasaligan nimo ug makadawat ug tabang nga imong gikinahanglan. Wala ka nag-inusara ug naa ra sa palibot ang tabang.
Pagsuporta sa usa ka higala sa mga kabalaka sa hitsura sa lawas o pagkaon
Kon naa kay higala nga naglisod niini nga mga problema, dasiga sila nga kontakon ang lokal nga grupo sa suporta sa eating disorder o moduol sa usa ka propesyonal para sa tabang. Hangyoa ang usa ka higala para sa open-ended nga mga pangutana, sama sa “kumusta man ka karong adlawa?”, ug paminawa ang ilang tubag nga dili sila hukman o sagbatan, bisag dili ka mouyon sa pipila nga ilang gisulti. Importante nga likayan nimo nga buhaton o isulti ang mga butang nga lagmit makapahasol o makapaulaw sa imong higala. Likayi nga mahimong sobra ka kritikal o magtambag ug simple nga mga solusyon sama sa “kaon lang”, kay ang mga eating disorder maoy dili sagad bahin sa pagkaon ug hinuon maoy mekanismo sa pagsagubang sa mas lalom nga emosyonal nga problema.
Mahimong makapadasig dihang ang imong higala morag gikapoy na sa kalisod sa pagrekober. Pahinumdomi sila sa tanan nga positibong mga butang bahin sa pagrekober, sama sa mga butang nga ilang ganahan nga himoon ug mahimo na nila pag-usab dihang maulian na sila. Ang bisan unsa nga komento nga magpasabot sa hitsura mahimong sabton nga negatibo, pananglitan, “maayo kaayo kang tan-awon” mahimong sabton nga “tambok ka tan-awon” para sa uban panahon sa pagrekober. Ayaw dasiga ang dili maayo ug dili makatabang nga hitsura, timbang, o pakig-estorya bahin sa pagkaon pinaagi sa pagbalhin sa mas positibong mga topiko ug pahinumdomi sila sa ilang pag-uswag ug mga nalampos, bisag unsa pa kini kagamay.
Pakig-istorya sa usa ka propesyonal
Kon naglisod ka sa pag-atubang ug eating disorder, o kon nabalaka ka bahin sa kahimtang sa usa ka higala o membro sa pamilya, konsideraha ang pagduol sa usa ka kasaligan nga higala, pagkontak ug lokal nga grupo sa suporta sa eating disorder, o duol para sa propesyal nga tabang.
Kon naghunahuna ka sa pagpasakit sa imong kaugalingon o kon ang imong eating disorder nakahatag nimog seryosong problema sa panglawas (pananglitan pagkalipong o mga palpitation sa kasingkasing), gidasig ka namo sa pagkontak sa imong lokal nga mga serbisyo sa emerhensiya.